Sosyal korumaya 2022’de yaklaşık 1,3 trilyon lira harcandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Sosyal Koruma İstatistikleri, 2000-2022” verilerini yayınladı.
Bunun sonucunda sosyal koruma harcamaları 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 60,2 artarak 1 trilyon 291 milyar 77 milyon liraya ulaştı. 1.000 milyar 267 milyar 924 milyon liraya karşılık gelen bu harcamanın yüzde 98,2’sini sosyal koruma yardımları oluşturuyor. Sosyal koruma yardımları arasında en büyük harcama 567 milyar 450 milyon lirayla emekliler ve yaşlılara yapıldı. Bunu 396 milyar 993 milyon lirayla hastalık ve sağlık giderleri takip ediyor.
Sosyal koruma harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2022 yılında %8,6 oldu. Sosyal koruma yardımlarının GSYİH içindeki payı ise %8,4 oldu. Risk/ihtiyaç grupları incelendiğinde en büyük payın %3,8 ile emekli/yaşlı harcamalarına gittiği görülmektedir. Bunu %2,6 ile hastalık/sağlık giderleri ve %1 ile dul/yetim giderleri takip ediyor.
Şartlı yardımların neredeyse yarısı aile ve çocuk yardımlarından oluşuyordu.
Sosyal koruma yardımlarının yüzde 13’ü koşullu olarak sağlandı. Şartlı yardımların en büyük payı %47,5 ile aile/çocuk yardımlarından gelmektedir. Bunu %20,4 ile engelli yardımları ve %13,9 ile hastalık/sağlık yardımları takip etmektedir.
Yardımın yüzde 62,4’ü nakit olarak sağlandı. Nakdi yardımlarda en büyük pay yüzde 71,2 ile emekli/yaşlılara verildi. Bunu yüzde 18,6 ile dul/yetim yardımları ve yüzde 4,5 ile aile bireyleri/çocuk yardımları takip ediyor.
Sosyal koruma gelirlerinin yüzde 41,4’ü devlet katkılarından, yüzde 28,4’ü işveren sosyal katkılarından, yüzde 23,1’i ise koruma kapsamındaki kişilerin ödediği sosyal katkılardan oluşuyor.
İnceleme ve metodoloji değişiklikleri yapıldı
Öte yandan TÜİK, sosyal koruma harcamalarına ilişkin verilerde revizyon ve metodolojik değişiklik yaptı. 2000-2022 dönemine ait sonuçlar, mevcut veri kaynaklarında yapılan revizyonlar, idari kayıtlardan detaylı verilerin elde edilmesi, ek veri kaynaklarına erişim ve metodolojik iyileştirmelerle derlenmiştir.
Çalışma kapsamında, Belediye Sosyal Koruma Harcamaları Araştırması 2010 yılı sonuçları ile Sosyal Koruma Harcama Vakfı ve Sosyal Koruma Harcamaları Derneği anketlerinin 2010 yılı sonuçları tahmin edilerek belediye harcamalarının yapısı dikkate alınarak hesaplanmıştır. Sosyal Koruma Harcamaları. Ayrıca Eurostat’ın önerdiği metodolojik düzenleme ve sosyal koruma harcaması yapan kurum ve kuruluşların idari harcamalarına ilişkin verilerde yapılan güncellemeler ışığında en güncel istatistikler oluşturuldu.
